Claudicatio Intermittens/ Etalagebenen

Fysiotherapeuten toegetreden tot het Claudicatio Netwerk.

Sinds mei 2017 is de afdeling fysiotherapie aangesloten bij het Claudicatio Netwerk. Etalagebenen is de volksterm voor symptomatisch perifeer arterieel vaatlijden, ofwel claudicatio intermittens. Hierbij voeren de slagaders in uw benen te weinig zuurstof aan voor de spieren die u gebruikt bij het lopen. Dit komt doordat deze slagaderen vernauwd zijn. Een vernauwing ontstaat door slagaderverkalking.

Een fysiotherapeut die aangesloten is bij het Claudicatio Netwerk is hierin gespecialiseerd. Zij kan u begeleiden tijdens een effectieve looptraining, waardoor uw klachten zullen verminderen. Tijdens dit programma wordt u een jaar lang begeleid. Deze kosten worden vergoed vanuit uw basisverzekering.

Claudicatio intermittens wordt door de artsen ingedeeld in vier stadia:

 -Stadium 1: U heeft wel een vernauwing maar nog geen typische klachten van claudicatio intermittens (etalagebenen).

-Stadium 2: U heeft last van claudicatio intermittens (etalagebenen). Afhankelijk van de afstand die u nog kunt lopen, maken artsen een onderscheid tussen 2A en 2B. Bij een stadium 2A kunt u pijnvrij meer dan 100 meter lopen. Bij een stadium 2B treedt de pijn op voordat u 100 meter gelopen heeft.

-Stadium 3: U heeft ook in rust pijn in de benen en/of de voeten. De pijn vermindert wanneer men het been van het bed of stoel laat hangen. De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen komt in het aangedane been ernstig in het gedrang.

-Stadium 4: Aan de aangedane voet ontstaan niet genezende wonden, necrose of gangreen. Er bestaat hierdoor gevaar voor amputatie.

Waar komt de pijn in de benen vandaan?

De beenslagaders vervoeren zuurstofrijk bloed van het hart naar de benen. In de loop van de jaren kan slagaderverkalking (medische term: atherosclerose) vernauwingen of verstoppingen in de slagaders veroorzaken. Uiteindelijk kan er een flinke vernauwing ontstaan; een zogenaamde stenose. Op de plaats van de stenose kan minder bloed passeren. Door de beschadiging van het bloedvat en de trage stroomsnelheid van het bloed kunnen bij zo’n vernauwing gemakkelijk stolsels vormen. Zo’n stolsel kan een bloedvat uiteindelijk geheel afsluiten. Bij inspanning van de beenspieren (lopen, rennen, traplopen) neemt de vraag naar zuurstofrijk bloed toe. Heeft u vernauwingen in de slagaders? Dan komt er te weinig bloed met zuurstof bij de spieren. Er ontstaat een zuurstoftekort in de spieren. Het zuurstoftekort veroorzaakt de pijn in uw been. Met rust verdwijnt de pijn weer.

Atherosclerose:
 
Wat is de oorzaak?

Risicofactoren voor vernauwingen in de (been)slagaders zijn:

• roken, is verreweg de grootste risicofactor
• hoge bloeddruk
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed
• overgewicht
• weinig lichaamsbeweging
• ook erfelijke aanleg en leeftijd spelen een rol.

Nee! Helaas zit slagaderverkalking niet alleen in de benen. Slagaderverkalking zit in alle vaten van het lichaam. Een patiënt kan best alleen last hebben van de benen, maar de vernauwing zit (in meer of mindere mate) in alle slagaders van het lichaam. Voorbeelden zijn:

• Vernauwing van de halsslagaders (waardoor een groot risico op een herseninfarct),
• Vernauwing van de kransslagaders rond het hart (waardoor een groot risico op een hartinfarct).

Daarom spreken we van een systeemziekte; het betreft het gehele vaatstelsel en daardoor ook andere regio’s en organen van het lichaam.

Het voorkómen van erger vindt op diverse manieren plaats. Ten eerste zal de door de huisarts of vaatchirurg voorgeschreven medicatie gericht zijn op het verlagen van de bloeddruk, het verlagen van het cholesterol en het verminderen van de kans op het ontwikkelen van bloedpropjes (bloedverdunner). Voor de cholesterolverlager (een zogenaamde statine) geldt dat ook patiënten die geen verhoogd cholesterol hebben, deze medicatie krijgen. Omdat een statine ook bij een normaal cholesterol de kans op hart- en vaatziekten vermindert.

Daarnaast dient de patiënt zelf ook acties te ondernemen.

Daarbij staat met stip op nummer 1:

• Het stoppen met roken

Verder zijn van groot belang:

• Gezonde voeding
• Verminderen van overgewicht
• Meer bewegen

Looptherapie

De klachten die direct het gevolg zijn van de etalagebenen zullen aangepakt worden door middel van looptherapie. Door looptraining worden de kleinere bloedvaten beter gebruikt, waardoor de doorbloeding naar de spieren toe verbetert. Er worden geen daadwerkelijke nieuwe bloedvaten gevormd, maar de kleine aftakkingen worden groter en kunnen dus meer bloed (en zuurstof) transporteren.

Bovendien brengt gesuperviseerde looptherapie nog meer voordelen met zich mee, dan alleen maar het verbeteren van de loopafstand. Ook de conditie verbetert en de kwaliteit van leven. De bloeddruk zal dalen, evenals het cholesterolgehalte en in het geval van suikerziekte zal deze beter te reguleren zijn, waardoor mensen met minder (of soms zelf zonder) medicatie uitkomen. Dit alles zorgt voor minder complicaties op lange termijn.

Niet alleen het verbeteren van de loopafstand, als het verminderen van pijn bij het lopen zijn behandeldoelen, maar ook het voorkómen van andere aandoeningen ten gevolge van de slagaderverkalking. Want zoals eerder genoemd zijn ook andere vaten in het lichaam aangedaan. Door looptherapie te volgen verklein je de kans op een hart- en/of herseninfarct.

Dotteren versus looptherapie

Bij dotteren is er kans op complicaties. Uit onderzoek blijkt dat looptherapie volledig veilig is. Nóg een reden om te starten met looptherapie. Complicaties van operaties moeten niet onderschat worden. Daarbij is het belangrijk om te beseffen dat, waar dotteren alleen maar effect heeft op het gedotterde bloedvat, looptherapie effect heeft op alle bloedvaten in het lichaam.

Het Claudicationetwerk

De ClaudicatioNet therapeut is opgeleid en gespecialiseerd in het behandelen van patiënten met etalagebenen. Daarnaast is de ClaudicatioNet therapeut aangesloten bij een landelijk netwerk, waardoor hij/zij op de hoogte is van de meest recente informatie en ontwikkelingen rondom etalagebenen. Bovendien volgt deze therapeut diverse opleidingen over etalagebenen en heeft nauw contact met verwijzers zoals de vaatchirurg of uw huisarts.

Een ClaudicatioNet traject bestaat uit 3 fasen.

• Gedurende de eerste vier weken van de fysiotherapeutische behandeling vinden er gemiddeld drie sessies per week plaats
• Daarna volstaan twee sessies per week tot aan het einde van de derde maand.
• Van maand 4 t/m 12 van de behandelperiode vinden er gemiddeld één tot twee sessies per maand plaats.
• Na deze behandelperiode vindt idealiter elk kwartaal (vier keer per jaar) een controle plaats bij de fysiotherapeut. Dit behandelschema (ongeveer 40 sessies in het eerste jaar) is richtinggevend.

Na het Claudicatiotraject

Het belangrijkste doel van het traject is de patiënt te leren om zelfstandig te gaan trainen en dit ook thuis vol te kunnen houden NA een ClaudicatioNet traject. Wanneer de patiënt op oude voet verder gaat en niet zelfstandig actief blijft na het volgen van een ClaudicatioNet traject blijft de kans op een hart- en/of herseninfarct hoog. Daarom moet een structurele verandering van de leefstijl/activiteiten niveau worden nagestreefd.